Në një letër të hapur të botuar në Science më 14 maj 2021, 18 shkencëtarë nga e gjithë bota kërkuan transparencë më të madhe mbi origjinën e koronavirusit SARS-CoV-2 dhe bënë thirrje për një hetim më të gjerë, të pavarur dhe të thelluar që kërkon të marrë parasysh të gjitha hipotezat në terren, duke përfshirë atë të një “rrjedhjeje” të virusit nga një laborator i biosigurisë.
Ideja prapa këtij apeli, si dhe një kërkesë e mëparshme e botuar në Mars në New York Times, është që teoria e “virusit të ikur nga laboratori” duhet të analizohet me kujdes, madje edhe vetëm për ta mohuar atë plotësisht, sepse është një pjesë e metodës shkencore që merr në pyetje edhe hipotezat në dukje më të forta dhe merr parasysh, para se t’i hedhësh poshtë, edhe ato më pak të mundshme. Por ne jemi duke lëvizur në një terren politikisht të padepërtueshëm, dhe pas kërkesës së Biden për një hetim të ri mbi origjinën e Covid në inteligjencën amerikane, komplotet janë rishfaqur që ne besonim të arkivuar për një virus artificial të pakapshëm.
Për të shmangur dyshimet, konsensusi i komunitetit shkencor mbi origjinën shtazore të koronavirusit SARS-CoV-2 është pothuajse unanim. Sidoqoftë, ia vlen të kuptojmë cilat janë arsyet që kanë bërë që hipoteza laboratorike të ringjallet. Pjesa më e madhe e pakënaqësisë së atyre që ngrenë këto dyshime rrjedhin nga misioni i vështirë i OBSH-së në Wuhan janarin e kaluar, i cili i la shkencëtarët të shqetësuar për përgjigje të pakënaqshme. Është mendim i zakonshëm që ekspertët e organizatës kishin pak kohë në dispozicion dhe iu nënshtruan presionit politik, i cili rezultoi në shkarkimin e nxituar të disa drejtimeve dhe rikuperimin e hipotezave të gjykuara të pamundura.
Afërsia e Institutit të Virologjisë Wuhan në tregun e peshkut Huanan, shpërthimi i parë i madh i CoViD-19, është një nga motivimet kryesore të ithtarëve të teorisë laboratorike. Instituti është një nga më aktivët në botë në hulumtimin mbi koronavirusët e lakuriqëve të natës (përfshirë RaTG13, i afërmi më i afërt i njohur i SARS-CoV-2, megjithëse nuk është një pasardhës i drejtpërdrejtë), por ka disa botime shkencore mbi patogjenët me origjinë shtazore në Yunnan qw nuk janë gjithmonë në përputhje me njëri-tjetrin.
Sidoqoftë, nga këtu për të hipotezuar ekzistencën e eksperimenteve “sekrete” që përfunduan keq ka një humnerë: nuk ka asnjë provë shkencore që laboratori Wuhan po punonte me viruse të lidhura ngushtë me SARS-CoV-2. RaTG13 ka një ngjashmëri gjenetike me koronavirusin e ri prej 96.2%, shumë pak për të qenë një i afërm i drejtpërdrejtë, dhe për më tepër, ekspertët e OBSH-së ishin në gjendje të hynin në Institutin e Virologjisë Wuhan dhe të konfirmonin integritetin e protokolleve të sigurisë.
Ithtarët e teorisë laboratorike gjithashtu tregojnë disa veçori molekulare të koronavirusit të ri, siç është fakti që është ekzemplari i vetëm, në mesin e Sarbecovirusëve (një nëngjini i koronavirusëve) që ka një vend të copëtimit të furinës, d.m.th. një pjesë e proteinave të pikës gjë që e ndihmon atë për të hyrë në qelizat e bujtësit. Ose që një rajon tjetër i kulmit të quajtur motivi i lidhjes së receptorit (RBM) duket veçanërisht i përshtatshëm për të kapur qelizat njerëzore, një lehtësi ankorimi që koronavirusi SARS, SARS-CoV-1, pushtoi vetëm shumë kohë pasi bëri hapin te njeriu.
Këto karakteristika e bëjnë SARS-CoV-2 të duket i para-përshtatur për të infektuar njerëzit, sikur – disa shkojnë aq larg sa të thonë – ai tashmë kishte pasur mundësinë të stërvitej në qelizat njerëzore në laborator. Në realitet, karakteristikat molekulare të përmendura janë të shpjegueshme në mënyrë të përsosur me mekanizmat tipikë të evolucionit dhe përsëriten në viruset e pranishëm në natyrë. Siç konfirmohet nga New Scientist David Robertson, virolog evolucionar në Universitetin e Glasgow, vendet e copëtimit të furinës janë të përhapura në të gjithë familjen e koronavirusëve (një fragment praktikisht identik u gjet kohët e fundit në një Sarbecovirus lakuriqi në Tajlandë) dhe ato kanë evoluar shumë herë në mënyrë të pavarur në linja të ndryshme . Ata janë favorizuar në shumë raste, natyrisht, nga evolucioni.
Jo-natyrshmëria e supozuar e disa karakteristikave të virusit mund të varet nga rikombinimi i materialit gjenetik, një fenomen i njohur për viruset ARN: kur dy viruse sulmojnë të njëjtën qelizë, ata mund të shkëmbejnë pjesë të konsiderueshme të kodit gjenetik dhe të shkaktojnë sekuenca të pabotuara. Përfshirë këtë mekanizëm, “është shumë e qartë për këdo që ka punuar në këtë fushë, që SARS-CoV-2 është thjesht një tjetër prejardhje vëlla-motër e virusit të parë SARS që u shfaq në 2002”, thotë Robertson. Dhe nuk është se virusi është i adaptuar paraprakisht tek njerëzit, ai është thjesht një tip gjeneralist, i cili di se si të banojë në njerëz, si dhe në urith, macet, pangolins dhe ndoshta gjitarët e tjerë.
Hipoteza më e mundshme është se një paraardhës i drejtpërdrejtë i koronavirusit të ri është i pranishëm në natyrë dhe ende nuk është zbuluar: por duke pasur parasysh sasinë e viruseve koronavirusë të rrezikshëm për njerëzit, është si të kërkoni një gjilpërë në një kashtë dhe mund të duhen dekada për ta gjetur. Mungesa momentale e provave të dukshme mbi kafshët pritëse është mbase arsyeja që mbi të gjitha ndez komplotet: siç është vërejtur vazhdimisht gjatë pandemisë, ne nuk jemi mësuar të jemi në pasiguri dhe jemi të kënaqur, më tepër, me shkurtore të thjeshta. Sigurisht që hipoteza laboratorike është, në një mënyrë krejtësisht teorike, e mundur, por përqendrimi në të, me qindra viruse në natyrë në mënyrë të mundshme të gatshme për të bërë një specie të kërcejë, mund të jetë një zgjidhje e gabuar. (FOCUS, scan)
