I dërguari i SHBA-së për Ballknin Perëndimor, Matthew Palmer i ka konsideruar “Non-Paper-at” që kanë dalë si letra të rastësishme dhe pa vlerë. Në një intervistë për Blic në Serbi, Palmer ka folur për marrëdhëniet mes Kosovës dhe Serbisë, ku ka thënë se sipas tij Kurti dhe Vuçiç mund të bien dakord në një marrëveshje të përbashkët këtë vit.

Pjesë nga intervista:

Ju ishit në Prishtinë, dhe në Beograd, në çfarë përfundimi dolët, sa afër Kosovës dhe Serbisë është marrëveshja?

Sigurisht që ka shumë punë për të bërë, por ne do të dëshironim të shihnim, që të dyja palët janë angazhuar seriozisht përsëri në procesin që do të çojë në një marrëveshje dhe normalizimin e marrëdhënieve, dhe të hapë rrugën për në Evropë. Shtetet e Bashkuara nuk janë palë në negociata, por ne jemi aktorë dhe partnerë të përfshirë në proces. Unë punoj ngushtë me Përfaqësuesin Special të BE-së, Miroslav Lajcak, dhe ne të dy punojmë ngushtë me Beogradin dhe Prishtinën për t’i ndihmuar ata të identifikojnë fushat ku duhet të punojnë dhe të përpiqen të arrijnë një marrëveshje.

Ju thoni se ka ende punë për të bërë, a mund të jenë Kurti dhe Vuçiç ata që do të nënshkruanin marrëveshjen në 2021?

Unë mendoj se është absolutisht e mundur. Por me të vërtetë u takon atyre dhe ajo që ne do të dëshironim të bënim është t’i inkurajojmë ata që të përfshihen. Si Presidenti Vuçiç ashtu edhe Kryeministri Kurti kanë mbështetje të fortë politike, ata janë në gjendje të përfshihen seriozisht në të gjithë procesin, të identifikojnë pjesët ku mund të arrihet një marrëveshje dhe të ndihmojnë të gjithë procesin të shkojë përpara.

Ju theksoni se jeni këtu për të inkurajuar, por gjithashtu që Shtetet e Bashkuara presin normalizimin e marrëdhënieve që do të çonin në njohje. Sa inkurajuese është kjo?

Qëllimi i dialogut është normalizimi i plotë i marrëdhënieve. Kjo është ajo që është e nevojshme në mënyrë që të rivendoset perspektiva evropiane për të cilën aspirojnë Serbia dhe Kosova. Dhe Shtetet e Bashkuara e mbështesin fuqimisht këtë. Vizioni ynë për Ballkanin Perëndimor është një rajon i qëndrueshëm, paqësor, prosperues dhe i përfshirë plotësisht në BE-në dhe komunitetin Euro-Atlantik. Sa i përket asaj që do të nevojitet për këtë, do të duhet vullneti për tu ulur dhe për të punuar mbi të, për të identifikuar pikat e nevojshme të kompromisit dhe për të ecur përpara. Sa i përket Shteteve të Bashkuara, ne e shohim njohjen e ndërsjellë si një rezultat që më në fund e lë këtë temë në të kaluarën dhe i vendos Serbinë dhe Kosovën në një pozicion për të ecur përpara. P

Por Serbia nuk e njeh Kosovën?

Unë e kuptoj atë, dhe nuk është diçka që fillon me të, ajo fillon me identifikimin e temave kryesore siç janë personat e zhdukur, liria e lëvizjes.

Sidoqoftë, perspektiva evropiane është pothuajse inekzistente. Franca, Hollanda, Gjermania janë fuqimisht kundër zgjerimit dhe ata nuk e fshehin atë. Si pritet që Serbia të pranojë diçka? Maqedonia Veriore dhe Shqipëria janë shembuj të kësaj.

Është sigurisht e vërtetë që BE duhet t’ia bëjë të qartë Ballkanit Perëndimor se rruga është e hapur, nëse ata bëjnë punën e duhur dhe zbatojnë reformat e nevojshme. Ne do të dëshironim që të mbahej organizata e parë ndërqeveritare për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë. Ata bënë atë që duhet dhe ne mendojmë se është e rëndësishme që BE ta njohë atë. Një pjesë e madhe e BE-së pajtohet me ne për këtë, dhe nuk mendoj se po zbuloj ndonjë sekret shtetëror nëse them se është një çështje dypalëshe midis Bullgarisë dhe Maqedonisë dhe BE-ja po punon me Sofjen për këtë, dhe shpresoj se do të arrihet një marrëveshje për të mbajtur një konferencë, sa më shpejt të jetë e mundur.

Ka shumë shkopinj dhe disa karota në rrugën për në BE, Serbisë i kërkohet të japë diçka për të marrë asgjë?

Nëse shohim nga perspektiva e Serbisë, është në interesin e saj të shkojë përpara në rrugën evropiane, pjesë-pjesë, sepse ky është procesi. Hapja dhe mbyllja e kapitullit ndodh me kalimin e kohës, dhe kur flasim për stimuj, dialogu është një pjesë qendrore e rrugës së Serbisë drejt BE-së. Është e nevojshme që Serbia dhe Kosova të normalizojnë marrëdhëniet në mënyrë që Evropa të jetë partnerë tërheqës. Unë erdha me një mesazh. Dhe mesazhi është se Shtetet e Bashkuara dhe BE janë partnerë në procesin e lehtësimit të normalizimit të marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës. Miroslav Lajcak është përfaqësuesi special i BE për dialogun dhe çështje të tjera në Ballkanin Perëndimor, Serbia dhe Kosova janë palë në negociata dhe ato janë ato që udhëheqin procesin. Miroslav Lajcak ndërmjetëson në bisedë dhe Shtetet e Bashkuara e mbështesin atë proces.

Në proces, marrëdhëniet u agravuan sepse “Non-paper-at” përmendnin ndryshimin e kufijve. Çfarë mendoni për këtë?

“Non-Paper-at” nuk nënkuptojnë asgjë, ka shumë gjëra dhe tema që mund të diskutohen, unë hedh poshtë ato “Non-paper-a” të rastësishme për të cilat askush nuk pranon përgjegjësi. Kur bëhet fjalë për kufijtë dhe territoret, unë nuk e shoh këtë si një çështje për të cilën Kosova është e gatshme të angazhohet, dhe unë besoj se ka zona shumë më produktive për diskutim në këtë kohë që duhet të adresohen. Këta janë, për shembull, personat e zhdukur, një zonë rreth së cilës të dy palët mund të arrijnë një marrëveshje.