Inteligjenca ushtarake britanike thotë se 1000 mercenarë nga kompania private ushtarake ruse, Wagner Group, janë dislokuar në Ukrainën lindore.

Grupi ka qenë aktiv gjatë tetë viteve të fundit në Ukrainë, Siri dhe vendet afrikane dhe është akuzuar vazhdimisht për krime lufte dhe shkelje të të drejtave të njeriut.

Si i krijua Grupi Wagner?

Një investigim i BBC-së për Grupin Wagner vë në dukje përfshirjen e besueshme të një ish-oficeri të ushtrisë ruse, 51-vjeçarit Dmitri Utkin. Ai mendohet se ka themeluar Wagner dhe i ka dhënë emrin me pseudonimin e tij të mëparshëm.

Ai është një veteran i luftërave çeçene, ish-oficer i forcave speciale dhe nënkolonel në GRU, shërbimin e inteligjencës ushtarake të Rusisë.

Grupi Wagner fillimisht hyri në veprim gjatë aneksimit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014, thotë Tracey German, profesoreshë mbi konfliktet dhe sigurinë në King’s College në Londër.

“Mendohet se mercenarët e grupit janë disa nga personat që pushtuan rajonin”, thotë ajo.

“Rreth 1000 mercenarë të grupit më pas mbështetën milicitë pro-ruse që luftonin për kontrollin e rajoneve të Luhanskut dhe Donetsk. Drejtimi i një ushtrie mercenare është kundër kushtetutës ruse,” shton ajo.

“Megjithatë, Wagner bën që qeveria ruse ta mohojë lidhjen me të. Wagner mund të përfshihet në konflikte jashtë vendit dhe Kremlini mund të thotë: “Nuk ka të bëjë fare me ne”.

Ekspertët thonë se Grup Wagner rekruton kryesisht veteranët e ushtrisë që duhet të paguajnë borxhet:

“Ata vijnë nga zonat rurale ku ka pak mundësi të tjera për ta për të fituar para.”

Kush e financon Grupin Wagner?

BBC shkruan se disa sugjerime janë që agjencia e inteligjencës ushtarake e Rusisë, GRU, financon dhe mbikëqyr fshehtas Grupin Wagner.

Burime mercenare kanë thënë për BBC se baza e saj e trajnimit në Mol’kino në Rusinë jugore është pranë një baze të ushtrisë ruse.

Rusia ka mohuar vazhdimisht se Wagner ka ndonjë lidhje me shtetin.

Investigimi i BBC-së që identifikoi lidhjet e Utkin me Grupin Wagner lidh gjithashtu Yevgeny Prigozhin, oligarkun e njohur si “kuzhinieri i Putinit”.

Shumë prej kompanive të Prigozhin janë aktualisht nën sanksionet e SHBA-së për atë që ajo e quan “ndikimi i tij keqdashës politik dhe ekonomik në mbarë globin”. Ai gjithmonë ka mohuar çdo lidhje me Wagner Group.

Ku ka operuar Grupi Wagner?

Në vitin 2015, Grupi Wagner filloi operimin në Siri, duke luftuar përkrah forcave pro-qeveritare dhe duke ruajtur fushat e naftës.

Grupi ka qenë aktiv në Libi që nga viti 2016, duke mbështetur forcat besnike të gjeneralit Khalifa Haftar.

Mendohet se deri në 1000 mercenarë të Wagner morën pjesë në avancimin e pushtimit të Haftarit në vitin 2019.

Në vitin 2017, Grupi Wagner u ftua në Republikën e Afrikës Qendrore (CAR) për të ruajtur minierat e diamanteve. Raportohet gjithashtu se punon në Sudan, ku ruan minierat e arit.

Në vitin 2020, Thesari i SHBA tha se Wagner kishte “vepruar si mburojë” në këto vende për kompanitë e minierave të Prighozin, si M Invest dhe Lobaye Invest – dhe i vendosi ato nën sanksione.

Së fundmi, Grupi Wagner është ftuar nga qeveria në Afrikën Perëndimore, për të ofruar siguri kundër grupeve militante islamike. Ardhja e saj në vitin 2021 ndikoi në vendimin e Francës për të tërhequr trupat e saj nga vendi.

Samuel Ramani thotë se Grupi Wagner ka rreth 5,000 mercenarë që veprojnë në të gjithë botën.