Rusia dhe Lituania hynë në konflikt pasi Lituania, anëtare e BE ndaloi transportin në territorin e saj të disa mallrave me destinacion Kaliningradin. Por ku është Kaliningradi dh e pse është kaq i rëndësishëm?
Të hënën, Lituania filloi të ndalojë transportin përmes territorit të saj të mallrave të ndaluara nga sanksionet kundër Rusisë të BE në enklavën ruse të Kaliningradit. Artikujt e ndaluar përfshijnë qymyrin, metalet dhe materialet e ndërtimit. Gjatë fundjavës, pamjet me video treguan blerje në pani në dyqanet e furnizimeve të ndërtesave.
Ministria e Jashtme ruse e quajti ndalimin “qartësisht armiqësor”. Agjencia ruse e lajmeve TASS raportoi se ishte bllokuar edhe transporti i mallrave ushqimore. Moska ka paralajmëruar se Lituania mund të përballet me masa me “ndikim serioz negativ” në përgjigje të ndalimit. Lituania, megjithatë, tha se thjesht po përmbushte përgjegjësitë e saj si anëtare e BE duke zbatuar sanksionet e vendosura ndaj Rusisë në përgjigje të pushtimit të saj në Ukrainë.
Çfarë është Kaliningradi?
Kaliningrad është rajoni më perëndimor i Rusisë. Është një enklavë, që do të thotë se nuk ka kufij të përbashkët me Rusinë kontinentale. Kaliningradi ka një rrip të bregdetit të Detit Baltik në perëndim, ndërsa kufizohet me Lituaninë në veri dhe lindje, dhe me Poloninë në jug. Ai shtrihet në një sipërfaqe prej 15.000 kilometrash katrorë (5,830 milje katrorë, afërsisht sa madhësia e Timorit Lindor) dhe ka një popullsi prej rreth një milionë banorësh. Kryeqyteti i tij është qyteti me emër Kaliningrad, ku jeton rreth gjysma e kësaj popullsie.
Pse i përket Kaliningradi Rusisë?
Rajoni i Kaliningradit të sotëm dikur ishte pjesë e Mbretërisë së Prusisë dhe kishte një popullsi të përzier me folës polakë, lituanisht dhe gjermanë. Pas humbjes së Gjermanisë naziste në fund të Luftës së Dytë Botërore, territori iu dorëzua Rusisë Sovjetike. Qyteti i tij kryesor, i njohur si Königsberg në kohët gjermane, u quajt Kaliningrad – i njëjti emër i dhënë të gjithë rajonit.
Pas rënies dhe shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik, Kaliningradi u bë pjesë e Rusisë.
Pse është Kaliningradi i rëndësishëm për Rusinë?
Vendndodhja gjeografike e Kaliningradit është strategjikisht dhe ushtarakisht e favorshme për Rusinë. Është i vetmi port rus në Detin Baltik që është pa akull gjatë gjithë vitit, dhe atje është e vendosur flota ruse e Detit Baltik.
Rusia ka gjithashtu raketa bërthamore në Kaliningrad, duke i vendosur ato brenda rrezes së goditjes së kryeqyteteve të mëdha evropiane. Vendet fqinje Lituania dhe Polonia janë shtete të BE dhe NATO-s.
Cilat janë karakteristikat e tjera të Kaliningradit?
Filozofi Immanuel Kant ka lindur në Königsberg, në Kaliningradin e sotëm, në vitin 1724. Ai e kaloi pjesën më të madhe të jetës në këtë qytet prusian dhe është varrosur atje. Kanti është i famshëm për përpjekjet për të sintetizuar përparimin shkencor dhe moral.
Kaliningradi është gjithashtu qendra e tregtisë botërore të qelibarit. Rreth 90% e rezervave të qelibarit në botë gjenden atje./DW
