Më 19 gusht, një zyrtar i lartë i Pentagonit konfirmoi atë që më parë thjesht ishte lënë të nënkuptohej: Amerika po furnizon Ukrainën me raketa kundër rrezatimit me shpejtësi të lartë (HARM).
Raketat kanë luajtur një rol të rëndësishëm në ofensivën spektakolare të Ukrainës në provincën Kharkiv, si dhe në një sulm të veçantë në jug. Ato janë lëshuar nga një avion, duke dëmtuar shtëpitë dhe radarin e mbrojtjes ajrore ruse.
Raketat përfaqësojnë një sfidë serioze për Rusinë.
Kjo pasi kërcënimi që ata paraqesin mund t’i detyrojë operatorët e radarëve të fikin sistemet e tyre dhe të fluturojnë në lartësi të ulët. Forca ajrore e Ukrainës, si rezultat, do të pësojë dëme por ka liri më të madhe veprimi se më parë.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, bateritë e armëve kundërajrore të kalibrit të madh u përdorën kundër avionëve luftarakë. Ndërsa në fund të viteve 1940, u prodhuan raketat e parë tokë-ajër të drejtuara nga radari (sam), raporton abcnews.al.
Këto evoluuan me shpejtësi, mund të arrinin lartësi të mëdha dhe të rrëzonin edhe avionin më të shpejtë. Ekuipazhet e avionëve më pas duhej të mësonin të fluturonin nën drejtimin e radarëve, ose të gjenin mënyra për ta anashkaluar atë, të tilla si bllokimi.
Amerika ishte pioniere e taktikave të shtypjes dhe shkatërrimit të Mbrojtjes Ajrore të Armikut, ose sead, në luftën në Vietnam. Avionëve “Wild Weasel” iu dha detyra për të shkatërruar radarët përpara një vale të sulmëve të avionëve.
“Wild Weasel” kishin radarë për të lokalizuar mbrojtjen ajrore dhe fillimisht ishin të pajisur me bomba dhe më vonë me raketa speciale që mund të synonin radarët. HARM është mishërimi i fundit i këtyre raketave ajër-tokë: një predhë prej rreth 350 kg, me një rreze veprimi prej rreth 90 milje (145 km), në gjendje të lokalizojë dhe godasë sistemet e radarëve edhe pasi ato janë fikur, raporton abcnews.al.
HARM është aq efektiv sa përshkruhet dhe është përdorur në luftërat në Libi, Irak dhe ish-Jugosllavi.
Përdorimi i tyre në Ukrainë ishte një surprizë, sepse forcat ajrore të Ukrainës përdorin avionë të prodhuar nga Rusia, të cilët nuk janë në përputhje me armët e NATO-s.
Por riparimi i dëmeve të një avioni ukrainas nuk është i thjeshtë, pasi ata përdorin sisteme të ndryshme që lidhen me krahët e avionit. Fotografitë që supozohet se janë bërë në Ukrainë tregojnë raketa të lidhura me avionët MiG-29 dhe Su-27S.
Zakonisht HARM kalon informacionin nga radari tek piloti, i cili më pas lëshon raketën. HARM ka një mënyrë më të thjeshtë të programuar paraprakisht në të cilën koordinatat e një vendi futen përpara ngritjes.
Pilotët ukrainas kanë përdorur këto raketa “me sukses”, thotë Pentagoni, i cili kohët e fundit miratoi dërgesa të tjera shtesë. Deri më tani, operatorët rusë të radarëve sam mund të dinë të përdorin sistemet e tyre vetëm kur marrin informacione nga burime të tjera se pranë tyre ndodhet një avion ukrainas, për të shmangur shënjestrimin.
Nëse ata e lënë radarin e tyre të ndezur, këto raketa do të bëjnë kërdinë. Kjo u lejon pilotëve ukrainas ose operatorëve të dronëve më shumë liri për të kryer fluturime me më pak rrezik.
Raketat e reja amerikane në një farë mënyre po “gërryejnë” epërsinë ajrore që Rusia ka gëzuar deri tani./ Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
